Onregelmatige werktijden of werken in wisseldiensten kan leiden tot een onregelmatig slaap en eet patroon. Dit onregelmatige slaap- en eetpatroon kan weer verschillende negatieve effecten tot gevolg hebben. Zo kan dat leiden tot vermoeidheid, verminderde concentratie en gezondheidsklachten. In hoeverre zijn wisseldiensten een aanslag op je gezondheid? Dat hangt er van af hoe je ermee omgaat! Met de juiste hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld een gezond voedingspatroon kun je deze negatieve gevolgen enorm beperken!
Het biologische ritme
Iedereen heeft een biologisch (circadiaans) ritme. Dat is een ritme dat 24 uur duurt en dagelijks wordt herhaald als biologische klok. De biologische klok wordt aangestuurd door de hypothalamus in de hersenen. Deze klok geeft signalen naar ons lichaam wanneer we willen slapen, wakker worden of moeten eten.
Veel lichaamsprocessen lopen gelijktijdig met het biologische ritme. Je kunt dit als het ware zien als een interne klok die vanuit het lichaam geregeld wordt. Deze biologische klok staat in verbinding met ons metabolisme, de spijsvertering, en glucose- en insuline waarden. Zo is de biologische klok ingesteld om overdag te eten en 's nachts te slapen. Dit wordt gereguleerd door aanpassingen in de hormoonsamenstelling van serotonine en leptine. Daarnaast is de glucose huishouding 's nachts minder actief dan overdag. De insulinesecretie en gevoeligheid daalt 's nachts. Er zijn echter ook externe factoren die invloed hebben op deze biologische klok. Vooral daglicht heeft hier veel invloed op. Men ontwaakt van nature bij daglicht en men moe wordt zodra het donker wordt.
In welk opzicht belasten wisseldiensten je gezondheid?
Om antwoord te krijgen op de vraag: "in hoeverre zijn wisseldiensten een aanslag op je gezondheid?" zijn we literatuuronderzoek gaan doen. De afgelopen decennia is er enorm veel onderzoek gedaan naar het verband tussen onregelmatige werktijden en gezondheid. In de basis kun je stellen dat je leefstijl mee verandert met je slaappatroon en werkritme Een baan met onregelmatige werktijden gaat dan ook vaak gepaard met een onregelmatig voedingspatroon, slaaptekort, minder lichaamsbeweging en afwisselende blootstelling aan daglicht- en donker. Daarnaast is aangetoond dat er een verband is tussen onregelmatige werktijden en verschillende ziekten. Zo is er een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en diabetes. Dit verhoogde risico bloeit voort uit het feit dat ons lichaam 's nachts een minder effectieve glucose huishouding heeft dan overdag. Dit kan leiden tot een hogere bloedsuikerspiegels. Dat leidt weer tot een verhoogd risico op diabetes type 2. 's Nachts eten kan ook nog een negatief effect hebben op ons vetlipiden gehalte. Zodoende verhoogt dit ook het risico op hart- en vaatziekten.
Een ander onderzoek, uit het tijdschrift Elsevier, heeft 60 literatuuronderzoeken samengevoegd. Zij concluderen dat er verschil zit per individu en hoe hun lichaam reageert op onregelmatige diensten. Opvallend is dat naar voren komt dat vooral jonge mannen en avondmensen, onregelmatige diensten over het algemeen beter kunnen handelen dan mensen die niet tot die groepen behoren.
Onregelmatige diensten en voeding
Mensen die onregelmatige werktijden hebben, hebben vaak een ander eetpatroon dan mensen met meer ritme. Veelal wordt er een maaltijd overgeslagen en er wordt er 's nachts gegeten. Iets waar ons lichaam van nature niet op gebouwd is. Vaak leiden onregelmatige diensten geregeld tot meer snacken en ongezonder voedsel. Zo is er 's nachts vaak geen kantine om vers bereid eten te halen. Daarnaast eten veel mensen niet direct als zij wakker worden, maar wachten zij tot het avond eten wat hun eerste maal is. Ook zijn er verschillende onderzoeken die aantonen dat mensen met onregelmatige diensten meer snacken, minder vers eten bereiden en vaker eten bestellen. Al deze aspecten zijn in de regel een stuk minder gezond dan een voedingspatroon met vers bereide maaltijden. Wij hebben een aantal tips op een rijtje gezet hoe het gemakkelijker is om ondanks een baan met onregelmatige werktijden toch gezond te blijven eten.
Houd regelmaat in je eetpatroon
Het is van belang dat je geen maaltijden over slaat. Eet ten minste drie voedzame maaltijden op een dag, eet wat als je wakker wordt, net zoals je doet als je normaliter 's ochtends wakker wordt. Voor je 's ochtends weer naar bed gaat wordt ook aangeraden om wat te eten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een yoghurtje of kwarkje. Zo reduceer je de kans dat je vroegtijdig wakker wordt van de honger. Daarnaast voorkom je door regelmaat in je eetpatroon te houden de drang om (ongezond) te gaan snacken.
Neem gezonde maaltijden of tussendoortjes mee naar je werk
Neem gezonde zelf bereide maaltijden of tussendoortjes mee zodat de drang om (ongezond) eten te bestellen kleiner wordt. Je maakt het jezelf zo gemakkelijker om gezond te eten omdat het binnen handbereik is. Daarnaast zijn zelf bereide maaltijden veel voedzamer dan besteld eten of ongezonde snacks. Denk hierbij aan yoghurt met fruit en muesli of een eiwitrijke salade. Klik hier voor geweldige tips over gezonde snacks, ideaal om mee te nemen naar je wisseldiensten!
Probeer niet te eten tussen 00:00 en 06:00
Probeer tussen 00:00 en 06:00 niet te eten. Volgens wetenschappelijke onderzoeken draagt dit bij aan een verhoogde slaapkwaliteit.
Voorkom cafeïne in de laatste uurtjes
Je kunt gedurende je nachtdiensten rustig een bakje koffie drinken, maar ga hier niet te lang mee door. Cafeïne blijft lang in ons lichaam zitten en het beïnvloed onze slaap. Het wordt aangeraden een aantal uur voor je naar bed gaat te stoppen met het drinken van cafeïne houdende dranken.
Drink een kalmerende thee voor het slapen gaan
Door het drinken van een kalmerende thee breng je het lichaam tot rust. Daarnaast kalmeert het de geest door verschillende kruiden en specerijen. Een drankje dat wij vaak drinken voor het slapen gaan is Nutrifoodz Gold. Naast dat het de nachtrust bevordert, helpt het ook om de gewrichten soepel te houden en verhoogt het de weerstand van het lichaam. Hierdoor wordt je dus uitgeruster wakker en zit je beter in je vel. Wil jij Nutrifoodz Gold ook proberen? Klik dan hier voor meer informatie!
In hoeverre zijn wisseldiensten een aanslag op je gezondheid?
Deze vraag is de rode draad van dit artikel geweest. Op basis van alle onderzoeken kun je stellen dat ons menselijke lichaam niet gebouwd is op onregelmatige werktijden. Wisseldiensten zijn dus inderdaad een aanslag op jouw gezondheid, zover is duidelijk. Echter komt steevast naar voren dat we behoorlijk veel in de hand hebben om de negatieve effecten van wisseldiensten zoveel mogelijk te beperken. Wij raden aan bovenstaande voedingstips zo goed mogelijk te volgen. Daarnaast zouden wij altijd aanraden lichamelijk actief te blijven, ook in de nachtdienst. Wellicht voel je jezelf wat futloos door de omschakeling die je lichaam maakt, maar na een sportsessie is dat gevoel direct verdwenen! Sterker nog, je voelt je na de sessie een stuk energieker dan ervoor!
